(2. ΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ) ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ

Στην ίδια ευθεία, άρχισαν να φανερώνονται το ένα μετά το άλλο, τα πιο σημαντικά κτίρια. Στο βάθος, διακρίνεται ο μιναρές, του μοναδικού, καταπώς φαίνεται τζαμιού της πάνω πόλης κι ακριβώς από πάνω, δεσπόζει κι επιβλέπει τα πάντα το Κάστρο.

Λίγα μέτρα παρακάτω, στα δεξιά, υπερυψωμένο εμφανίζεται το γυμνάσιο της πόλης "Αsim Zeneli". Ποιος ήταν ο Asim Zeneli; Αλβανός παρτιζάνος που σκοτώθηκε το 1943 σε μάχη εναντίον των Ιταλών. Μετά θάνατον ανακηρύχτηκε "Ήρωας του Λαού" (Hero i Popullit), που αποτελεί ύψιστο τίτλο τιμής για τους Αλβανούς πολίτες. Yπάρχει και τοποθεσία με το όνομά του λίγο έξω από το Αργυρόκαστρο, στην κοιλάδα του Δρίνου, αγνώστων λοιπών στοιχείων...

Ακριβώς δίπλα αλλά και μπροστά στο γυμνάσιο, υπήρχε ηρώο και μνημείο πεσόντων. Στη γειτονιά αυτή, που ονομάζεται Palorto, πρέπει να υπήρξαν πολλά θύματα πολέμου, στον Β' Παγκόσμιο. Πρώτη στη λίστα πεσόντων ήταν, η γνωστή μας από την ομώνυμη ρούγα, αγωνίστρια Fato Berberi (Dudumi)...

H Fato Berberi σε γραμματόσημο μαζί με τις άλλες αγωνίστριες της αλβανικής Αντίστασης,

την Shejnaze Juka και τη Margarita Tutulani.

Το όνομά της, έχει δοθεί και σ'αυτό το πολιτιστικό κέντρο για παιδιά

(Qendrës Kulturore të Fëmijëve 'Fato Berberi')

                                Διεισδύοντας για τα καλά στο κέντρο της παλιάς πόλης...

Της τη βγήκε από τα δεξιά και την αιφνιδίασε το σημαιοστολισμένο  -αλλά και με κάγκελα παντού- γραφείο του Partia Demokratike (Δημοκρατικό Κόμμα της Αλβανίας), κάτι αντίστοιχο με τη Νέα Δημοκρατία στο Ελλάντα...

Αυτό είναι το μοναδικό 4στερο ξενοδοχείο του Αργυροκάστρου, και ονομάζεται Cajupi (που είναι και το όνομα μιας τοποθεσίας-βουνοκορφής του απέναντι βουνού Lunxhëria). Τριγύρω του υπάρχει μεγάλο πάρκινγκ, όπου γίνεται η στάθμευση των τουριστικών λεωφορείων κι αποβίβαση των τουριστών, που τη συγκεκριμένη μέρα είχαν μικρή, αλλά αισθητή παρουσία.

Δίπλα στο ξενοδοχείο, βλέπουμε το άγαλμα του Çerçiz Topulli, αντάρτη με καταγωγή από το Αργυρόκαστρο και αγωνιστή για την απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό. Έχει τιμηθεί κι αυτός με τη σειρά του, μετά θάνατον, με τον τίτλο του " Ήρωα του Λαού".

                    Κι ακριβώς από πίσω, στο background, στο ισόγειο του ξενοδοχείου Cajupi,
                           φιγουράρουν τα πολιτικά γραφεία των τοπικών Μαυρογυαλούρων...

Μπροστά σ'αυτό το κτίριο, τα τιμώμενα πρόσωπα είναι επιφανείς εκπρόσωποι της Αλβανικής διανόησης, με καταγωγή από το Αργυρόκαστρο. Ο Eqrem Çabej (1908-1980), γλωσσολόγος και διδάσκαλος, κάτι σαν Αλβανός Μπαμπινιώτης, η Musine Kokalari (1917-1983) κι ο Ismail Kadare (1936- ), λογοτέχνες. Η ιστορία της  Kokalari είναι η πιο τραγική εκ των τριών: μετά την επικράτηση του Κομμουνιστικού Καθεστώτος, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 20 χρόνων. Το χειρότερο όμως για κείνη -που το μεγαλύτερο πάθος στη ζωή της ήταν να γράφει- ήταν ότι δεν της επιτράπηκε ποτέ πια να ασχοληθεί με τη συγγραφή.